Camera quan sát ban đêm dùng công nghệ hồng ngoại nào?

Trong giám sát an ninh, camera quan sát ban đêm đóng vai trò quan trọng giúp theo dõi 24/7. Vậy camera quan sát ban đêm dùng công nghệ hồng ngoại nào? Bài viết này Tài Năng sẽ chia sẻ chi tiết các loại công nghệ IR, ưu nhược điểm và cách lựa chọn phù hợp.

Table of Contents

Các yếu tố & thành phần cơ bản ảnh hưởng tới hình ảnh ban đêm

Trước khi đi vào các loại công nghệ, cần hiểu các thành phần cơ bản ảnh hưởng tới hiệu suất ban đêm:

Cảm biến hình ảnh (Image Sensor):
- CMOS vs CCD — hiện nay hầu hết camera quan sát sử dụng CMOS vì chi phí thấp, tiêu thụ điện ít hơn, hiệu suất tốt.
- Kích thước cảm biến lớn hơn → thu ánh sáng tốt hơn → hình ảnh ban đêm sáng hơn, ít nhiễu.
- Độ nhạy sáng (Lux): Thông số Lux càng thấp càng tốt, nó chỉ mức ánh sáng môi trường tối thiểu mà camera vẫn có thể cho hình ảnh rõ nét.
Ống kính & khẩu độ (Aperture):
- Khẩu độ lớn (f nhỏ, ví dụ f/1.2, f/1.4, f/1.6) cho phép nhiều ánh sáng đi vào hơn.
- Ống kính chất lượng tốt sẽ giảm quang sai, méo ảnh, tăng độ sắc nét góc rộng, đặc biệt trong ánh sáng yếu.
LED hồng ngoại / nguồn sáng hồng ngoại:
- Đây là phần “chiếu sáng” bổ sung khi môi trường tối. LED IR phát tia hồng ngoại “vô hình” với mắt người, nhưng cảm biến camera nhìn được, giúp hình ảnh rõ ràng trong đêm.
- Số lượng LED, loại LED (IR LED truyền thống, ARRAY LED, Laser LED, EXIR, v.v.) ảnh hưởng tới tầm nhìn xa, độ đồng đều ánh sáng, quãng đường chiếu sáng, tiêu thụ điện & tuổi thọ.
Bộ lọc hồng ngoại (IR Cut Filter):
- Trong ban ngày, camera cần ghi hình màu, lọc IR (IR cut) sẽ ngăn ánh sáng hồng ngoại ảnh hưởng tới màu sắc. Khi trời tối, bộ lọc IR này sẽ được mở (hoặc chuyển chế độ) để cho ánh sáng IR tới cảm biến.
- Việc chuyển đổi này có thể là cơ học (motor) hoặc điện tử.
Xử lý hình ảnh & các công nghệ hỗ trợ:
- BLC (Back Light Compensation), WDR (Wide Dynamic Range), HLC, giảm nhiễu (Noise Reduction), cảm biến hình ảnh nhạy sáng thấp (Low-light / Starlight).
- Tính năng hình ảnh màu ban đêm nếu được chiếu sáng đủ (bằng ánh sáng yếu hoặc đèn “ánh sáng trắng” bổ sung), hoặc chỉ là ảnh đen trắng nếu dùng IR / ánh sáng không nhìn thấy.

Các công nghệ hồng ngoại & đèn LED IR phổ biến

Dưới đây là các loại công nghệ LED / IR thường thấy, ưu điểm và nhược điểm của từng loại:

Công nghệ	Nguyên lý chính	Ưu điểm	Nhược điểm / Hạn chế
IR LED truyền thống	Dùng các LED nhỏ phát tia hồng ngoại (thường 850nm hoặc 940nm) xung quanh ống kính. Khi trời tối, camera bật LED, cảm biến IR ghi hình.	Chi phí thấp, phổ biến. Đủ tốt cho khoảng cách nhìn trung bình (ví dụ 15-30m tùy số lượng LED & độ mạnh). Dễ thay thế hoặc sửa chữa.	Ánh sáng có thể không đều, vùng rìa ảnh tối hơn trung tâm. Khi LED hoạt động, mắt thường có thể thấy ánh đỏ nhẹ. Tầm xa hạn chế, tiêu thụ điện & nhiệt lớn nếu LED mạnh.
ARRAY LED	Gộp nhiều LED IR hoặc sắp xếp LED theo mảng để chiếu sáng rộng hơn, nhiều bóng LED hơn để tăng cường ánh sáng IR.	Tầm nhìn xa hơn, đồng đều hơn, ánh sáng phủ tốt hơn so với LED đơn lẻ.	Giá cao hơn, tiêu tốn điện hơn, tỏa nhiệt nhiều hơn, cần thiết kế tản nhiệt tốt.
Laser LED IR	Dùng laser IR hoặc các dioda laser để phát hồng ngoại, thường cho tia mạnh, có thể chiếu xa.	Tầm xa tốt, ánh sáng mạnh, hiệu suất chiếu sáng cao, phù hợp cho khu vực lớn hoặc đường dài.	Rủi ro với mắt người nếu không đảm bảo an toàn, chi phí cao, dễ bị phát hiện (nếu sử dụng tia laser mạnh), cần kiểm soát về pháp luật (laser), có thể gây chói nếu không thiết kế tốt.
EXIR (Extended Infrared) LED	Đây là công nghệ cải tiến: đèn LED được thiết kế với lớp nano hoặc cấu trúc đặc biệt để phân bố ánh sáng đồng đều, giảm điểm tối vùng rìa, tăng hiệu suất điện quang, giảm tỏa nhiệt.	Ánh sáng IR phân bố đều hơn trong toàn khung hình, tầm nhìn xa hơn, tuổi thọ của LED dài hơn, hiệu suất cao hơn, tiết kiệm năng lượng hơn. Ví dụ: công nghệ EXIR của Hikvision cho ánh sáng IR đồng đều hơn, giảm vùng tối ở rìa ảnh. (Vu Hoang Telecom)	Giá thường cao hơn các LED truyền thống. Phụ thuộc vào thiết kế vật lý & tản nhiệt để đảm bảo tuổi thọ. Với EXIR vẫn là ánh sáng hồng ngoại – tức là ảnh ban đêm thường trắng-đen (trừ khi có thêm nguồn sáng trắng).
Starlight / Low-light sensor	Không chỉ phụ thuộc vào LED IR mà cảm biến hình ảnh rất nhạy, khẩu độ ống kính lớn, khả năng thu ánh sáng yếu từ môi trường (ánh trăng, ánh đèn xa). Công nghệ này giúp ghi hình màu trong điều kiện sáng yếu mà không cần ánh sáng phụ hoặc IR. Khi quá tối, vẫn có thể chuyển sang IR. Ví dụ: camera “starlight” cho hình ảnh màu ngay cả khi ánh sáng thấp. (Reolink)	Hình ảnh ban đêm màu tốt hơn, chi tiết tốt, ít phụ thuộc vào nguồn hồng ngoại, hiệu suất ánh sáng yếu. Giảm cảm giác “đen trắng quá mức”.	Giá cao. Khi trời tối hoàn toàn, vẫn cần IR hoặc ánh sáng phụ. Ánh sáng yếu hoặc ánh sáng đỏ / ánh sáng nhỏ có thể vẫn không đủ.

So sánh & khi nào dùng loại nào

Tùy vào nhu cầu sử dụng, vị trí lắp đặt, mức độ ánh sáng môi trường ban đêm, ngân sách, mà chọn loại công nghệ phù hợp. Dưới đây là các trường hợp & khuyến nghị:

Tình huống / Nhu cầu	Ưu tiên khi chọn	Công nghệ thích hợp
Nhà trong khu dân cư có đèn đường, ánh sáng phố	Tầm nhìn trung bình, ưu tiên hình ảnh màu ban đêm, chi phí vừa phải.	Starlight + IR LED truyền thống / ARRAY LED nhỏ, hoặc EXIR nếu muốn chất lượng cao hơn.
Ngoài trời, sân vườn, sân rộng, tường rào, cổng	Tầm nhìn xa, độ phủ IR rộng, chống nước, chịu nhiệt.	LED ARRAY hoặc Laser IR; EXIR nếu ngân sách cho phép; có thể kết hợp Starlight để hình ảnh màu khi còn ánh sáng yếu.
Kho hàng, nhà xưởng, nhà để xe, gara	Điều kiện ánh sáng thất thường, có thể ban đêm hoàn toàn, cần hình ảnh rõ để nhận diện.	EXIR hoặc Laser IR để chiếu sáng xa + cảm biến độ nhạy cao; nếu muốn màu ban đêm khi có ánh sáng yếu + Starlight.
Yêu cầu giám sát chuyên sâu (biển số xe, mặt người, chi tiết nhỏ)	Độ phân giải cao, cảm biến lớn, IR mạnh & đồng đều, nếu có ánh sáng trắng phụ giúp màu sắc.	EXIR + Starlight + ống kính lớn + LED loại tốt, nhiều LED, có thể hỗ trợ định dạng lưu ảnh, giảm nhiễu mạnh.

Công nghệ EXIR chi tiết hơn

Vì EXIR là một trong những công nghệ phổ biến mới & được nhắc nhiều ở Việt Nam, mình sẽ đi sâu hơn vào EXIR:

EXIR là gì: viết tắt của Extended InfraRed. Theo nhiều nguồn trong nước, EXIR dùng công nghệ lớp nano (hai lớp mặt phát quang) giúp nâng hiệu suất phát sáng LED IR ≈ tăng 10% so với LED IR truyền thống. (Vu Hoang Telecom)
Ưu điểm nổi bật:
- Ánh sáng được phân bố đều trên toàn khung hình, hạn chế vùng trung tâm quá sáng, vùng rìa tối. (Hikvision)
- Tuổi thọ LED tốt hơn, tản nhiệt hiệu quả hơn — ví dụ Hikvision EXIR 2.0 thiết kế đế tản nhiệt lớn, sinh nhiệt thấp; tuổi thọ có thể lên > 40.000 giờ. (Hikvision)
- Hiệu suất điện-quang cao hơn, tức là nguồn sử dụng LED cho ánh sáng IR ít hao phí điện, ánh sáng phát ra hiệu quả hơn. (Hikvision)
Hạn chế:
- Giá cao hơn LED IR truyền thống, nhất là nếu muốn EXIR + độ phân giải cao + cảm biến nhạy.
- Nếu thiết kế tản nhiệt hoặc vỏ camera không tốt, LED IR (bao gồm EXIR) vẫn có thể bị nóng, ảnh hưởng tới hoạt động lâu dài.
- Mặc dù EXIR giúp ánh sáng đều hơn, nhưng vẫn là ảnh trắng-đen khi dùng IR; để có ảnh màu ban đêm cần ánh sáng trắng hoặc nguồn chiếu sáng bổ sung.

Các bước chọn camera ban đêm đúng nhu cầu

Để chọn đúng loại camera quan sát ban đêm với công nghệ phù hợp, bạn nên làm theo các bước sau:

Xác định môi trường & điều kiện ánh sáng ban đêm hiện có
- Có ánh sáng đường, đèn sân, hoặc hoàn toàn tối?
- Có ánh sáng phản chiếu từ các vật gần không?
- Kích thước khu vực cần giám sát, khoảng cách từ camera tới đối tượng cần nhận diện (người, xe, biển số).
Xác định yêu cầu về độ chi tiết hình ảnh
- Có cần nhận diện mặt người, biển số xe không?
- Có cần hình ảnh màu ban đêm hay chỉ đen trắng là đủ?
- Cần độ phân giải bao nhiêu (HD, Full HD, 4K)?
Chọn công nghệ IR / LED phù hợp
- Nếu muốn chi phí thấp, nhu cầu trung bình → IR LED truyền thống + cảm biến tốt.
- Nếu muốn hình ảnh đều & rõ hơn ở tất cả các vùng → EXIR hoặc LED ARRAY.
- Nếu cần quan sát xa (ví dụ > 50-80m) → Laser IR hoặc EXIR công suất cao.
- Nếu muốn màu ban đêm khi có ánh sáng yếu → Starlight + LED IR (hoặc có nguồn sáng trắng bổ sung).
Xem các thông số phụ trợ & thiết kế
- Chuẩn IP (ngoài trời thì IP65, IP66, IP67), khả năng chống nước / bụi.
- Chống ngược sáng (WDR), giảm nhiễu (Noise Reduction).
- Ống kính có khẩu độ lớn; tiêu cự phù hợp: góc rộng hay zoom.
- Nguồn cấp điện: phải ổn định, nếu LED IR mạnh cần đủ điện.
- Kiểm tra khả năng tản nhiệt: LED mạnh, hoạt động ban đêm nhiều sẽ sản sinh nhiệt.
Ngân sách & bảo hành
- Công nghệ cao hơn thường đi kèm giá cao hơn. Cân nhắc chi phí đầu tư vs nhu cầu sử dụng thực “có cần tốt tới mức tối đa không?”.
- Bảo hành LED / module IR nếu có, thương hiệu uy tín sẽ có chính sách tốt hơn.

Một số thuật ngữ thường gặp để SEO & khi mua

Để bài viết chuẩn SEO và giúp người đọc khi tìm thông tin mua camera dễ hiểu, dưới đây là các thuật ngữ bạn nên đề cập:

Camera hồng ngoại ban đêm
Công nghệ LED IR / ARRAY LED / Laser IR / EXIR
Cảm biến Starlight / Low Light
Độ nhạy sáng (Lux)
Tầm quan sát đêm (Night Vision Distance)
Chế độ ngày-đêm (Day/Night), bộ lọc IR Cut
Độ phân giải (HD / Full HD / 4K)
Góc nhìn (Field of View), ống kính, khẩu độ
Chống nước, IP65, IP66
WDR, chống ngược sáng
Tiêu thụ điện, tuổi thọ LED

Ví dụ thực tế & so sánh nhanh

Để minh họa, đây là một vài ví dụ so sánh giữa các loại camera sử dụng các công nghệ hồng ngoại khác nhau:

Model / Loại	Công nghệ hồng ngoại / LED	Tầm nhìn ban đêm	Ưu điểm nổi bật	Khi nào nên dùng
Camera giá rẻ trong nhà	IR LED truyền thống (ví dụ 10-20 LED IR)	≈ 15-25m	Giá thấp, đủ để giám sát cửa, sân nhỏ, hành lang	Khu vực có ánh sáng phụ / nhu cầu không cao về chi tiết
Camera ngoài trời cổng / sân vườn	LED ARRAY hoặc EXIR	30-60m hoặc hơn tùy hãng	Ánh sáng đều, phủ khu vực lớn, ít vùng tối góc	Khi cần quan sát sân rộng, lối vào xe, cần nhận dạng người / xe từ xa
Camera chuyên nghiệp / công nghiệp	Laser IR hoặc EXIR cao cấp + cảm biến lớn + Starlight	60-100m hoặc hơn	Hiệu suất cao, hình ảnh trung tâm & rìa đều, nhận diện tốt hơn	Nhà xưởng, kho chứa, lối đường dài, trạm giám sát

Xu hướng & công nghệ mới

Một số công nghệ hiện đang phát triển mạnh hoặc bắt đầu được phổ biến:

Starlight + Full-color ban đêm: Camera dùng cảm biến cực nhạy + khẩu độ lớn để duy trì hình ảnh màu khi ánh sáng yếu, không chỉ khi có đèn mạnh.
LED IR với bước sóng 940nm: đèn IR “vô hình” với mắt thường (không phát ánh đỏ) giúp tính thẩm mỹ & kín đáo hơn.
IR với quang học & ống kính thông minh, tản nhiệt tốt hơn như EXIR 2.0, để LED hoạt động lâu mà không bị nóng, hình ảnh không bị giảm chất lượng theo thời gian. (Hikvision)
Công nghệ cảm biến mới như BSI, Starlight, CMOS cảm biến lớn hơn, ống kính khẩu độ lớn, xử lý giảm nhiễu cao (noise reduction mạnh).
Kết hợp ánh sáng trắng bổ sung để ban đêm không chỉ có IR, giúp có hình màu nếu muốn.

Kết luận & lời khuyên

Không có “loại công nghệ hồng ngoại tốt nhất cho mọi trường hợp” — cái phù hợp phụ thuộc vào môi trường, khoảng cách quan sát, chi tiết cần nhận dạng, ngân sách.
Nếu bạn muốn một camera chất lượng ban đêm tốt, nên ưu tiên cảm biến nhạy sáng thấp, LED IR có công nghệ EXIR hoặc ARRAY, ống kính khẩu độ lớn, chuẩn bền bỉ chống nước & chống chịu thời tiết.
Nếu ngân sách nhỏ hoặc nhu cầu không cao, LED IR bình thường + Full HD + chế độ ngày/đêm cũng làm được việc.
Khi mua camera, hãy xem thông số “Lux”, “Night vision distance”, số LED IR, công nghệ LED IR (EXIR, Laser, Array), có bộ lọc IR Cut, và uy tín thương hiệu & bảo hành.

Hy vọng bài viết chia sẽ camera quan sát ban đêm dùng công nghệ hồng ngoại nào của Tài Năng sẽ mang lại những kiến thức bổ ích cho các bạn.